Alejkumusselam.
Oko nečistoće psa učenjaci imaju podijeljeno mišljenje:
Hanefije smatraju da je samo pljuvačka psa nečista, a hanabile i šafije da je čitav pas nečist, dok malikije smatraju da je pas čist pa čak i njegova pljuvačka.
Svi su složni, i oni kod kojih je pas nečist a i oni kod kojih je čist, da posudu iz koje pas loče je vadžib oprati sedam puta od toga jednom sa prašinom ili zemljom jer je tako došlo u vjerodostojnom hadisu kojeg prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Čišćenje posude nekog od vas iz koje je lokao pas je da se opere sedam puta, jednom sa zemljom”, bilježi ga Muslim (677). A u hadisu mutefekun alejhi, tj. kojeg bilježe i Buharija (172) i Muslim (676), takođe od Ebu Hurejre, radijallahu anhu, je došlo: “Kada pas pije iz posude nekog od vas neka je opere sedam puta”, bez dodatka “čišćenje posude”.

Oni koji smatraju da je pas nečist, svejedno njegova pljuvačka ili čitavo njegovo tijelo, kada se radi o tragovima nečistoće psa mimo posude iz koje je lokao, međusobno se razilaze oko toga da li tu nečistoću treba oprati sedam puta ili onoliko koliko je potrebno da se otkloni sama nečistoća.

Dokazi prva dva mišljenja, tj. da je samo pljuvačka psa nečista ili da je on čitav nečist, se svode na gore spomenuti hadis kojeg bilježi Muslim u svom Sahihu: “Čišćenje posude nekog od vas iz koje je lokao pas je da se opere sedam puta, jednom sa zemljom”, oni kažu da riječi “čišćenje posude” jasno ukazuju na nečistoću, a onda su se razišli na nečistoću čega upućuje teksta hadisa, da li na nečistoću pljuvačke ili čitavog psa, jer se može odnositi i na jedno i na drugo.

Međutim, malikije odgovaraju na dokazivanje nečistoće sa sa riječju “čišćenje” tako što kažu da riječ “čišćenje” (tuhur) ne znači neminovno da je ono što se čisti nečisto, jer je došla u nekoliko kur’anskih ajeta upotreba riječ “čišćenje” gdje se ono na što se ona odnosi ne smatra čišćenjem nečistoće u bukvalnom smislu nego čišćenje u prenesenom značenju. Poput kur’anskog ajeta: “Uzmi od dobara njihovih zekat, da ih njime očistiš (tutahhiruhum) i blagoslovljenim ih učiniš” (Et-Tevba, 103). Znači, u ajetu je spomenuta riječ čišćenje a ono na što se odnosi nije nečisto, što znači da se nešto može čistiti a da ne mora značiti da je to “nečistoća” koja je po Šerijatu tretira kao nečistoća.

Malikije dokazuju čistoću psa sa dva hadisa i jednim razumskim dokazom.
Prvi dokaz da je pas čist je to što je dozvoljeno jesti meso koje pas ulovi svojim čeljustima a da istovremeno nije došla naredba u hadisima koji to opisuju da se to meso pere čak ni jednom a kamoli sedam puta. Bilježi Buharija u svom Sahihu u poznatom hadisu Adijj ibn Hatima, radijallahu anhu, a koji govori o lovu da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Kada pošalješ svoga dresiranog psa pa on ubije (plijen) ti jedi, …”, a u hadisu nije došla naredba da se ono što ulovi pas i dirne svojim čeljustima, pljuvačkom i ustima da se opere ni jednom a kamoli sedam puta.

Drugi dokaz je vjerodostojan hadis u kojem je došlo da su psi za vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, ulazili u njegov mesdžid i izlazili iz njega pri čemu su dodirivali neke njegove dijelove (dijelove mesdžida) a nije došla naredba da se ta mjesta peru jednom, a kamoli više puta. Bilježi Buharija u svom Sahihu od Hamze ibn Abdullaha a on od svoga oca, radijallahu anhu, da su psi mokrili (oko vjerodostojnosti ove riječi u ovom hadisu ima govora kod muhaddisa), ulazili i izlazili iz mesdžida u vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a da nisu prskali nešto zbog toga (tj. nisu čistili mjesta gdje su oni bili).

Razumski dokaz da se ne radi o nečistoći psa je sama obaveza pranja sedam puta a jednom sa zemljom, što govori da nije riječ o nečistoći jer se nečistoća poput krvi hajza, mokraće, izmeta i slično, otklanja pranjem sve dok nestane sama nečistoća pa makar to bilo jednim pranjem, dok pranje sedam puta i to samo poslije lokanja iz posude ukazuje da se radi o nečemu drugom, a Allah zna najbolje.

Takođe, malikije smatraju da je mudrost obaveze pranja posude iz koje je pas lokao sedam puta zbog jednog od dva razloga:
Prvo- zbog nekog otrova (koji nam nije poznat) kojeg pas ispušta prilikom lokanja a koji može štetiti čovjeku ako bi on koristio tu istu posudu.
Drugo- da je to pranje obaveza činiti a njegovu mudrost i smisao ne znamo jer nam nije došlo pojašnjenje za nju.

Ispravno mišljenje, a Allah zna najbolje, je stav malikija, tj. da je pas čist i da nije obaveza prati ona mjesta na odjeći, tijelu, prostoriji i slično koju on dodirne radi toga što je pas nečist i što obavljanje ibadeta u odjeći ili na mjestima koje dodirnuo pas ne bi bilo ispravno. A ostaje baveza pranja posude iz koje je lokao pas sedam puta, što je došlo u hadisu, naravno ako će je čovjek koristiti poslije njega.

Mu’džiza šerijatskih tekstova u ophođenju prema psu

Ono što podupire stav malikija da u ovom hadisu nije riječ o nečistoći psa nego o nečemu drugom, da li zbog otrovnosti njegove pljuvačke ili nečega što još ne znamo (kako su to malikije tumačile), to je u savremeno doba otkriveno, odnosno da se radi o bolesti pasje pantljičare koju uzrokuje i prenosi pas. A ovo otkriće, može se komotno reći, predstavlja mu’džizu (nadnaravnost) šerijatskih tekstova u ophođenju prema psu.

Pasja pantljičara (trakavica) ili ehinokokoza

Pasja pantljičara je teška podmukla bolest ljudi i životinja, poznata od najstarijih vremena. Ehinokokoza je zoonoza – bolest koja se sa životinja prenosi na ljude. Pas je glavni i konačni domaćin pasje pantljičare (trakavice). Čovjek i životinje su prelazni domaćini ovog parazita. Jajašca iz čmara psa dospijevaju na pasju njušku i dlaku.
Djeca se najčešće zaraze ako ljube psa, dozvole da ih on liže ili miluju psa, a poslije toga ne operu ruke.

Iz jajašaca se pod uticajem želudačno-crijevnog soka, oslobađaju embrioni koji pomoću svojih kukica aktivno probijaju sluzokožu crijeva i odatle putem krvi i limfe prenose u bilo koji organ tijela i u njemu se razvijaju mjehurovi. Zbog sporog razvoja pasje pantljičare ona se otkrije u zrelo doba a jedini lijek za nju je operacija ako se na vrijeme izvrši.

Prije operacije čovjek osjeća tegobe i znakove bolesti, što zavisi od toga u kom organu su mjehuri pasje pantljičare smješteni, njihove veličine i šta “pritiskaju”. Mjehuri pasje pantljičare najčešće se nalaze u jetri, plućima, bubrezima, srcu, a rjeđe na mozgu. Pasja pantljičara se pričvrsti u tankom crijevu psa. Ona je duga do 5mm, ima glavicu i tri članka. Zadnji članak je ispunjen jajašcima (200-500). Ako pas ima pantljičaru izmetom izlučuje njena jajašca, koja su golim okom nevidljiva. Pas u tankom crijevu može da ima više hiljada pantljičara.

Jajašca su otporna i ostaju živa u spoljnoj sredini više mjeseci. Životinje se zaražavaju vodom i hranom, najčešće na paši ili pokošenom travom. Životinje koje obole od pasje pantljičare ne pokazuju uvijek znakove po kojima prepoznajemo bolest, ali daju manje mlijeka, mesa, vune a mogu i da uginu.

U početku Islama je došla naredba da se ubijaju svi psi a zatim je to derogirano i ostalo je propisano da se ubija samo potpuno crni pas ili crni sa dvije pjege. Bilježi Muslim u svom Sahihu (1570) od Abdullaha ibn Omera, radijallahu anhuma, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, naredio da se ubijaju psi osim psa za lov ili psa za čuvanje stoke. Takođe, bilježi Muslim u svom Sahihu (1572) od Džabira, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, naredio da se poubijaju svi psi, čak kada bi neka žena došla iz pustinje sa svojim psom mi bi ga ubili. Zatim je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, zabranio da se ubijaju psi i rekao je: “Ubijajte crnog psa koji ima dvije pjege jer je on šejtan (u njemu je šejtan)”. A u rivajetu od Abdullaha ibn El-Mugaffela, radijallahu anhu, se prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Da psi nisu ummet od ummeta (svijet od svjetova) ja bi vam naredio da ih pobijete, ubijajte od njih potpuno crnog psa”. Hadis bilježi Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, Ibn Madže i Ahmed, a Tirmizi i ostali ga ocjenjuju vjerodostojnim.
Takođe, po šerijatu je dozvoljeno držati psa samo u tri slučaja: radi lova, čuvanja stoke i usjeva. Bilježe Buharija (3324) i Muslim (1575) u svojim Sahihima od Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ko drži psa osim psa za lov ili usjeve ili stoku umanjuje mu se od njegove nagrade svakog dana jedan kirat”.

Sa druge strane, zabranjeno je držati psa u kući, jer je došlo u vjerodostojnom hadisu mutefekun alejhi (Buharija (3322) i Muslim (5636)) od Ebu Talhe, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ne ulaze meleci u kuću u kojoj ima pas i slika (kip)”.

Prema tome, svi ovi šerijatski tekstovi jasno ukazuju na posebno tretiranje psa u Islamu, tj. da ga nije dozvoljeno držati u kući, da posudu iz koje loče hranu treba oprati sedam puta a jednom sa zemljom ako ćemo je koristiti, da nije dozvoljeno držati psa osim radi lova, za čuvanje stoke ili usjeva. A ako sve ovo povežemo sa gore spomenutim naučnim otkrićem da pas uzrokuje i prenosi tzv. pasju pantljičaru i to na poznat način onda postaje sasvim jasno zašto je Šerijat zauzeo takav stav prema tom stvorenju. Dok sa druge strane se nama stavlja do znanja da trebamo biti što dalje od kontaktiranja sa psima, ne zato što su oni nečisti i mogu da nam pokvare i mou da utiču na valjanost naših ibadeta (abdesta, namaza i tako dalje) nego zato što uzrokuju i prenose tu opaku bolest pasje pantljičare. Ve billahi tevfik.

Na pitanje odgovorio: dr. Zijad Ljakić
Preuzeto sa stranice: http://www.n-um.com

vidi manje