Propis dozivanja nekog ko je odsutan ili mrtav

Bismillahir-rahmanir-rahim
ياء النداء
znači poziv o ti, o ti poslaniče. Pošto je Poslanik ﷺ, mrtav, s pravom se postavlja pitanje da li je dozvoljeno dozivati mrtvog čovjeka i šta to znači⁉

Ovaj poziv ima dva značenja:

1⃣: Poziv u značenju traženja pomoći, poput meded ja resulullah (pomoć od tebe tražimo o poslaniče), šefaat ja resulullah (učini šefaat za nas o poslaniče), ili bilo šta drugo što se traži od Poslanika ili od bilo kog drugog mrtvog čovjeka.

Propis ovog poziva je veliki širkr (nevjerstvo), jer se ovo smatra dovom, a pravilo je da ako se nešto traži (moli) od bilo koga, ono što nije u mogućnosti da uradi (bio on živ ili mrtav), odnosno traži se ono što je samo u domenu Allahove moći, ta dova se smatra velikim širkom, jer se taj od koga se nešto traži (mrtav čovjek) stavlja na položaj Allaha, odnosno od njega (mtrvog čovjeka) traži se ono što se traži samo od Allaha.

2⃣: Poziv u značenju da se odsutan ili mrtav čovjek spusti u poziciju prisutnog čovjeka pa da mu se nešto kaže, ali nije na stepenu dove pa da se od njega nešto traži, ovo je dozvoljeno i to samo u pjesništvu (nešidu).

Imam Buhari u svom Sahihu prenosi da je Fatima, radijallahu anha, u stilu pjesništva rekla Poslaniku ﷺ, kada je umro sledeće riječi:

‘Oče moj, ti se odazva Gospodaru, koji te pozva,
Oče moj, Firdevs Džennetski boravište je tvoje,
Oče moj, Džibrilu vijest o smrti tvojoj dostavljamo’.
?Buhari, br. 4462

Vidimo da je Fatima radijallahu anha pozivala mrtvog čovjeka (smatra se da je odsutan), njenog oca Poslanika ﷺ, ali u stilu pjesništva, a ne u obliku dove, i nije od njega ništa tražila, i zbog toga ovakav poziv se ne smatra širkom i dozvoljeno je u pjesništvu.

A Allah najbolje zna.

Odgovorio: mr. Jakub Alagić
Preuzeto sa Whatsapp grupe “DELIL – Akida”