Namaz onog ko živi u mjestu gdje se noć i dan smjenjuju u toku 24 sata

Prije nego spomenemo propis namaza i posta u zemljama u kojima noć ili dan traje više od 24 sata (mjesec, dva ili šest), treba znati da oni koji borave u mjestima u kojima se razlikuje dan od noći u toku 24 sata tako što je poznat vremenski izlazak Sunca i njegov zalazak, iako dan bude veoma dug ljeti i kratak zimi, na njima je obaveza da klanjaju propisanih pet namaza u njihovo vrijeme koje je šerijatski određeno, jer je došlo u kur'anskom ajetu: “Obavljaj namaz sa naginjanjem Sunca (zapadu), do mraka noći, i Kur'an (uči) zorom” (El-Isra’, 78).

A što se tiče njihovog određivanja vrijeme posta mjeseca Ramazana, na onima kojima je post obavezan je da se sustežu od hrane i pića i ostalog što kvari post od zore do zalaska Sunca u svojim mjestima sve dok se dan u njihovom mjestu razlikuje od noći i dok jedan dan i noć ukupno traju 24 sata.

Namaz onih koji žive u mjestima u kojima Sunce ne zalazi ljeti niti izlazi zimi
A oni koji žive u mjestima u kojima Sunce ne zalazi ljeti niti izlazi zimi, ili u mjestima gdje dan traje šest mjeseci i noć traje šest mjeseci, na njima je obaveza da klanjaju pet propisanih dnevnih namaza u svakih 24 sata i da odrede njihova vremena oslanjajući se pri tome na vrijeme namaza u njima najbližem mjestu u kojem se znaju namaska vremena pet propisanih namaza. Dokaz za ovo je ono što je došlo u hadisu Isra'a i m'iradža da je Allah ovom Ummetu naredio pedeset namaza u jednom danu i noći, pa je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, molio svoga Gospodara da smanjuje sve dok mu nije rečeno: “O Muhammede, oni (namazi) su pet namaza u toku dana i noći”. Bilježi ga Muslim. I ono što je došlo u hadisu Talhe ibn Abdullaha, radijallahu anhu, da je rekao: “Došao je čovjek Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, od stanovnika Nedžda raščupane kose, čujemo njegov glas ali ne razumijemo šta kaže, sve dok se nije približio Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, kad ono pita ga o Islamu.

Pa mu kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Pet namaza u toku dana i noći”. Pa je rekao (čovjek): “Jesu li mi obavezni drugi namazi?” Odgovorio je: “Nisu osim ako dobrovoljno klanjaš”. Bilježe ga Buharija i Muslim.

U vjerodostojnom hadisu se prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, pričao ashabima o Mesihu Dedždžalu pa su rekli: “Koliko će boraviti na zemlji?” Pa je rekao, sallallahu alejhi ve sellem: “Četrdeset dana: dan kao godina, dan kao mjesec, dan kao sedmica, a ostali dani kao obični dani”. Pa smo rekli: O Allahov Poslaniče, taj dan što je kao godina, je li nam u njemu dovoljno namaza kao u jednom danu? Pa je odgovorio: “Ne, nego im odredite vremena”. Bilježi ga Muslim. Pa dan koji je kao godina nije ubrojao jednim danom u kojem je dovoljno pet propisanih namaza za jedan dan, nego je naredio pet namaza u svakih 24 sata. I naredio im je da ih podijele na njihova vremena na osnovu vremenske razlike među njima u običnom danu u njihovim mjestima.

S toga je obaveza na muslimanima koji žive u mjestima za koja je postavljeno ovo pitanje kako se u njima određuju namaska vremena (u skandinavskim zemljama), da ta namaska vremena odrede oslanjajući se na najbliže njima mjesto gdje se raspoznaje dan od noći i u kojem se znaju namaska vremena pet propisanih dnevnih namaza uz pomoć šerijatski određenih znakova u svakih 24 sata.

Isto tako, na njima je obaveza post mjeseca Ramazana i na njima je da odrede vrijeme posta tako da odrede početak i kraj Ramazana, da odrede početak posta (sehur) kao i njegov završetak (iftar) za svaki dan Ramazana tako što će gledati na zoru i zalazak Sunca u njima najbližem mjestu u kojem se raspoznaje zora i zalazak Sunca i u kojem se raspoznaje dan od noći i u kojem dan i noć traju 24 sata.

Dokaz za ovo su spomenuti hadisi o Mesihu Dedždžalu i njegovom, sallallahu alejhi ve sellem, upustvu ashabima kako će tada odrediti namaska vremena jer u ovome nema razlike između namaza i posta. Ve billahi tevfik. Ovo je rezime fetve koju je po ovom pitanju izdalo Vijeće visokorangiranih učenjaka. Ve billahi tevfik.

Dr. Zijad Ljakić

Preuzeto sa web stranice http://www.zijad-ljakic.com

Alejkumusselam.
Samoubistvo je haram po Kur'anau, Sunnetu i idžamu učenjaka i smatra se najvećim grijehom poslije širka Allahu, svejedno bilo zbog očajanja, gubljenja nade, čuvanja časti i slično. Kaže Uzvišeni: “I ne ubijajte sami sebe, Allah je doista prema vama milostiv. Onoga ko to nepravično i nasilno uradi, Mi ćemo u vatru baciti, to je Allahu lahko” (En-Nisa’, 29-30), i kaže: “I sami sebe u propast ne bacajte” (El-Bekare, 195).
Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, je strogo zabranio samoubistvo, rekavši u hadisu kojeg prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, a bilježe ga Buharija i Muslim u svojim Sahihima: “Ko se baci sa brda pa ubije samog sebe, vječno će se u džehennemskoj vatri bacati sa brda. Ko popije otrov pa ubije samog sebe, vječno će u džehennemskoj vatri trovati samog sebe. A ko se ubije željezom, vječno će probadati željezom svoj stomak u džehennemskoj vatri”.

Kažu islamski pravnici da je samoubica veći griješnik od onog ko ubije drugu osobu, čak neki kažu da se samoubica ne gasuli niti mu se klanja dženaza, a po nekima mu se ne prima tevba zbog težine grijeha koji je počinio. Takođe, vanjsko značenje nekih hadisa ukazuje da će samoubica biti vječno u vatri.
S tim da je ispravno, a našto ukazuju drugi dokazi, da se samoubica gasuli, da mu se klanja dženaza, prima tevba i da neće biti vječno u vatri, ali ovo su rekli neki pravnici zbog težine grijeha samoubistva i vanjskog značenja nekih šerijatskih tekstova.
Prema tome, nije dozvoljeno ženi muslimaki da se ubije pa makar sigurno znala da kjafirski vojnici u čije ruke je pala hoće da je siluju. Da žena muslimanka izvrši samoubistvo kako ne bi bila silovana od kjafirskih vojnika ili nekog njima sličnim to nije nikakva čast niti je način čuvanja časti. To je čin samoubistva koji je po Islamu veliki grijeh a ne može činjenje velikog grijeha nikada biti čast. Takođe, samoubistvo žene radi zaštite časti nije šehadet nego grijeh.

Žena muslimanka koju kjafirski zlotvori hoće da siluju je obavezna da se odupre svom snagom i svim sredstvima kako se to ne bi desilo. Pa ako na tom putu bude ubijana ona je onda šehid. Prenosi Se'id ibn Zejd, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ko bude ubijen braneći svoj imetak on je šehid, a ko bude ubijen braneći svoju porodicu (ženu) on je šehid, …”. Hadis bilježe Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, Ahmed, a vjerodosotnim ga ocjenjuje Tirmizi, Albani i mnogi drugi.

A ako napadnuta žena muslimanka bude prilikom opiranja savladana i silovana, ona u tome nema grijeha. Dokaz za to su riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu kojeg prenosi Ibn Abbas, radijallahu anhuma: “Zaista je Allah oprostio mom Ummetu (ono što urade) grešku, zaborav i ono na što budu prisiljeni”. Bilježi ga Ibn Madže, Darekutni, Ibn Hibban i Bejheki, a vjerodostojnim ga ocjenjuju Albani i Šuajb Arnaut.

Prema tome, samoubistvo žene muslimanke radi zaštite časti je zabranjeno i predstavlja veliki grijeh, dok sa druge strane ako bude silovana ona u tome nema grijeha. Muslimanke koje su se u toku zadnjeg rata bacale se u smrt da izbjegnu silovanje, tim djelom nisu sačuvale čast nego učinile veliki grijeh i djelo koje nije dozvoljeno niti pohvalno a kamoli da bude šehadet i vrijedno veličanja.
Takođe, djevojka koja je skočila sa munare kako bi sačuvala čast izvršila je zabranjeno samoubistvo a ne šehidsku smrt. Njoj je bio vadžib da se opire, da galami, vrišti i bori se sve dok je ne savladaju ili ubiju, pri čemu ne bi imala grijeha kod Allaha.
U hadisu o faraonovoj frizerki nije došlo da je se ona ubila tako što se bacila u vatru, nego su je faraonovi vojnici bacili u vatru. Ve billahi tevfik.

Dr. Zijad Ljakić

Preuzeto sa web stranice http://www.zijad-ljakic.com

Muzika je haram po Kur'anu i Sunnetu i ovo je zvanični stav sve četiri fikhska mezheba.

Na to ukazuju Plemeniti Kur'an i vjerodostojan Sunnet. Kaže Uzvišeni: “Ima ljudi koji kupuju lehvel-hadis da bi, ne znajući koliki je to grijeh, s Allahova puta odvodili i da bi ga predmetom za ismijavanje uzimali. Njih čeka sramna kazna“. (Lukman, 6) Prenosi Ibn Kajim od Vahidija i Ebu Ishaka da su rekli da najviše što je protumačeno pod “Lehvul hadis” da je on pjesma.

Takođe, u drugom ajetu kaže Uzvišeni: “I zavodi glasom svojim koga možeš…” ( El-Isra, 64). Prenosi Ibn Kesir u svom tefsiru da Mudžahid kaže da se u ajetu pod “glasom” misli na zabavu i pjesmu, a sam Ibn Kesir smatra da se misli na pjesmu, a Ševkani “glas” tumači kao pjesmu, zabavu i igranje sa frulom.

A dokaz iz Sunneta je hadis u kojem Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kaže: “Biće u mom ummetu ljudi koji će ohalaljivati zinaluk, svilu, vino i muzičke instrumente…”. Hadis bilježi Buharija u svom Sahihu u obliku T'alika, a hadis su stručnjaci hadisa ocjenili vjerodostojnim.

Ve billahi tevfik.

Dr. Zijad Ljakić

Preuzeto sa web stranice http://www.zijad-ljakic.com

Samozadovoljavanje (masturbiranje ili onanosanje) je haram (i veliki grijeh ako se ustrajava na njemu) našto ukazuju Kur'an i Sunnet.

Kaže Uzvišeni: “… i koji stidna mjesta svoja čuvaju, osim od žena svojih ili onih koje su u posjedu njihovom, oni doista prijekor ne zaslužuju, a oni koji pored toga traže, oni u griješenju sasvim pretjeruju” (Sura El-Mu'minun 5-7). Uzvišeni Allah u ovom ajetu govori o osobinama mu'mina koji će biti spašeni i kaže da je jedna od tih osobina da stidna mjesta svoja čuvaju osim od žena svojih i robinja svojih, a da oni koji mimo toga traže nešto drugo oni u griješenju granice prelaze. Prema tome Allah, subhanehu ve te'ala, sve intimne radnje mimo naslađivanja i polnog odnosa sa suprugom ili robinjom ubraja u griješenje sa kojim se prelaze granice dozvoljenog.

U hadisu kojeg bilježi Buharija i Muslim u svojim Sahihima od Ibn Mes'uda, radijallahu anhu, kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “O omladino, ko je od vas u (materijalnoj) mogućnosti neka se ženi, jer sa tim se više obara pogled i u tome je veća zaštita za polni organ. A ko nije u mogućnosti na njemu je da posti, jer mu je to zaštita“. Da je samozadovoljavanje zaštita za polni organ od upadanja u zinaluk Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, bi ga naveo kao izlaz i rješenje jer je ono lakše od posta.

Dr. Zijad Ljakić

Preuzeto sa web stranice http://www.zijad-ljakic.com

Čuvanje poroda je jedna od pet nužnih stvari (ostale četiri su: vjera, život, pamet i imetak) koje je Šerijat došao da zaštiti pa je zabranio sve što je suprotno tome. A pošto je to tako, nema sumnje da je osnov u sredstvima i metodama trajnog sprečavanja trudnoće zabrana. Ova sredstva i metode su ono što se danas naziva jednim imenom sterilizacija (izazivanje neplodnosti). Savremeni načini trajnog sprečavanja trudnoće su raznovrsni i mnogobrojni, a u narednom tekstu ćemo obraditi hirurške metode sterilizacije.

Definicija hirurške sterilizacije

Pod hirurškom sterilizacijom u savremenoj medicini se podrazumijeva vršenje hirurškog zahvata sa ciljem stalnog prekidanja plodnosti kod oba pola bez narušavanja funkcionalnog rada genitalnih hormonskih organa i bez prouzrokovanja gubljenja potencije i seksualnih nagona.

Istorijski nastanak hirurške sterilizacije

Sterilizacija ili vještačka neplodnost nije bila poznata u prošlosti izuzev uškopljavanja robova koju je Šerijat zabranio o čemu će biti govora. U savremeno doba su se pojavile operacije sterilizacije i za muškarce i za žene. Prva operacija hirurške sterilizacije žene je bila 1881. god. u Americi vezivanjem jajovoda kod žene. A prva operacija hirurške sterilizacije muškarca je obavljena 1891. god. presijecanjem sjemenovoda.

Zatim sa pojavom problema naglog rasta stanovnika na zemaljskoj kugli neke države su izvršile sterilizaciju nekoliko miliona ljudi pod patronatom same države. Samo u jednoj pokrajini Kine izvršena je hirurška sterilizacija 12miliona muškaraca i žena u toku deset godina, između 1971. i 1980. god. A u akciji koju je pokrenula indijska vlast 1975. god. izvršena je sterilizacija više od 10 miliona ljudi, što žena što muškaraca. Pa je tako do 1980. god. izvršeno steriliziranje više od 100 miliona ljudi u svim zemljama svijeta, a motivi i opravdanja steriliziranja ovako ogromnog broja ljudi su bili različiti .

Sa zakonske strane u današnje vrijeme postoje zemlje koje dozvoljavaju hiruršku sterilizaciju shodno zahtjevu ljudi kao što je u Americi i Britaniji. Takođe, postoje države koje dozvoljavaju hirurške poduhvate sterilizacije uz ispunjenje određenih uslova, poput dostizanja određenog broja članova porodice, s tim da se te države međusobno razlikuju u određivanju broja članova koji je dovoljan za dozvolu izvršenja te operacije, kao što je u Danskoj, Švedskoj i Singapuru. Dok sa druge strane ima država koje zabranjuju hiruršku sterilizaciju ako za to nema jakog zdravstvenog opravdanja, kao što je u Španiji i Portugalu.

U većini muslimanskih zemalja izvođenje hirurških zahvata sterilizacije se vrši samo uz saglasnost muža i žene, pa se tako odgovornost u ovome vraća na ljekara .
Metode hirurške sterilizacije za muškarce

Prva metoda: Uškopljivanje

El-Ahkamu el-muttesile bil-‘ukmi vel-indžabi, str. 682, Mevani'ul-hamli ed-daimeti vel-muekateti bejnel-hilli     vel-hurmeti, str. 29.
Et-Tabibu edebuhu ve fikhuhu, str. 296-297, Džerahatuz-zukureti vel-unuseti, str. 393.
Tahdidun-nesli ve tenzimuhu bejnel-‘ilmi ved-dini, str. 137, Et-Tabibu edebuhu ve fikhuhu, str. 301.

To je stari metod koji se zasniva na vađenju ili razbijanju testisa kod muškaraca koja rezultira onesposobljavanjem proizvodnje sperme te time uzrokuje prekid poroda. Ovaj metod, pored toga što onesposobljava čovjekovu sposobnost dobijanja poroda, ona takođe uzrokuje gubljenje polnog nagona, mnoge osobine muškosti i snage i izaziva mnoge zdravstvene probleme .

Druga metoda: savremena hirurška sterilizacija

To je hirurška operacija koja se zasniva na zatvaranju sjemenovoda kroz koji prolazi sperma nakon što bude proizvedena u testisima. Medicinski izvještaji potvrđuju da je proces vraćanja sjemenovoda u njegovu prirodnu funkciju nakon što bude zatvoren veoma težak, koji zahtijeva precizne i napredne hirurške zahvate a uz to rezultat te operacije je nesiguran.
Hirurška sterilizacija izvedena ovom metodom ne utiče na spolni nagon kod muškarca i ne uzrokuje promjene na njegovom tijelu niti njegovom zdravlju osim što trajno gubi sposobnost poroda .

Metode hirurške sterilizacije kod žena

Prvi metod: Vađenje maternice ili jajnika
Ovaj metod je poput uškopljivanja kod muškaraca, zbog toga niko od ljekara ne pribjegava ovoj metodi sa ciljem sprečavanja trudnoće, nego pribjegavaju ovoj metodi u nuždi zbog bolesti u maternici i jajnicama. Takođe, žena kojoj izvade jajnike gubi svoju ljepotu i ženstvenost, a sa druge strane ovaj metod uzrokuje jake bolesti .

Drugi metod: Vezivanje ili presijecanje kanala maternice
Ovo je operacija koja ima za cilj onemogućavanje funkcije kanala maternice i to na način njihovog vezivanja ili presijecanja kako bi se spriječilo dolaženje sperme do jajne ćelije koja je spremna za oplodnju. Ova operacija se može izvesti preko stomaka, vagine ili grlića maternice .
Takođe, medicinski izvještaji potvrđuju da je proces vraćanja funkcije kanala maternice u njihovo prirodno stanje veoma teško .

PROPISI HIRURŠKE STERILIZACIJE
Šerijatski status uškopljenja

Složni su islamski učenjaci da je uškopljenje zabranjeno, kaže Kurtubi: “Nema razilaženja među učenjacima da je uškopljenje zabranjeno i da predstavlja masakriranje i mijenjanje Allahovih stvorenja” .

Ovaj idžma’ učenjaka na zabrani uškopljenja ima svoj oslonac u vjerodostojnim argumentima od kojih su:

1 – Hadis kojeg prenosi Ibn Mes'ud, radijallahu anhu, u kojem kaže: “Bili smo u bitci sa Allahovim Poslanikom, sallallahu alejhi ve sellem, i nismo imali ništa pa smo rekli: ‘Zašto se ne bi uškopili?’ Pa nam je zabranio to” .

2 – Hadis kojeg prenosi S'ad ibn Ebi Vekkas, radijallahu anhu, u kojem kaže: “Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nije dozvolio Osmanu ibn M'azunu celibat (neženjenje), a da mu je dozvolio mi bi se uškopili” .

Navodi Ibn Hadžer da uškopljavanje u sebi sadrži neke štete po čovjeka od kojih su: nanošenje bola, unakažavanje, nanošenje štete koja može odvesti u propast, narušavanje osobine muškosti, mijenjanje Allahovih stvorenja i negiranje Allahove blagodati .
Osnov u hirurškoj sterilizaciji

Uzvišeni Allah u nekoliko ajeta spominje porod kao svoju blagodat sa kojom je blagoslovio svoje robove. Pa tako kaže u prevodu značenja: “O ljudi, bojte se Gospodar svoga, koji vas od jednog čovjeka stvara, a od njega je i drugu njegovu stvorio, i od njih dvoje mnoge muškarce i žene rasijao” (En-Nisa’ 1), a na drugom mjestu kaže: “Allah za vas stvara žene od vaše vrste, a od žena vaših daje vam sinove i unuke, i ukusna jela vam daje. Pa zašto u laž oni vjeruju, a Allahove blagodati poriču” (En-Nahl 72).

Skoro da nema razilaženja među učenjacima mezheba da nije dozvoljena upotreba bilo kojih sredstava i metoda sa kojima se trajno za sva vremena oduzima sposobnost poroda, svejedno bilo to kod muškarca ili žene .

Kaže malikijski učenjak Ahmed ibn Gunejm: “A što se tiče toga da ona (žena) upotrijebi lijek kako bi se onesposobila za rađanje zastalno, to joj nije dozvoljeno, jer je posljedica toga prekidanje poroda, kao što ni muškarcu nije dozvoljena upotreba onog što će prekinuti njegov porod ili ga umanjiti” . A kaže šafijski učenjak Ahmed El-Hejtemi: “Zabranjena je upotreba onog što prekida trudnoću zastalno kao što su to jasno izjavili mnogi učenjaci a što je sasvim jasno” .

Takođe, kaže hanbelijski učenjak Mustafa Er-Ruhajbani: “Zabranjeno je piti ono što zastalno prekida trudnoću” .
A došlo je u “El-Mevsu'atul-fikhijje”: “Zabranjeno je muškarcima konzumiranje lijekova koji zastalno prekidaju polni nagon kao što je i ženi zabranjeno konzumiranje onog što joj zastalno prekida trudnoću” .

Takođe, Kolegij islamskog prava pri Islamskoj organizaciji  i Kolegij islamskog prava pri Rabiti  su donijeli odluku o zabrani oduzimanja sposobnosti poroda kod muškarca i žene.

Argumenti sa kojima dokazuju zabranu hirurške sterilizacije su:

Prvi: zabrana Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, uškopljavanja, a uškopljavanje je vrsta hirurške sterilizacije sa kojom se prekida porod.

Drugi: hirurška sterilizacija je oprečna šerijatskim ciljevima braka od kojih je najvažniji porod, tj. produženje vrste.

Treći: zabrana Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, celibata koji predstavlja posvećivanje ibadetu a ostavljanje braka, a osnovni smisao te zabrane je zaštita poroda.

Nema razlike u ovoj zabrani hirurške sterilizacije u tome da li se radi prije nego što i muškarac i žena imaju djece ili nakon što su dobili djecu, jer šteta koja se prouzrokuje tim činom se odnosi i na jedno i drugo stanje jer oni koji su dobili djecu mogu ih izgubiti ranom smrću, nesrećom, pogibijom i tako dalje .

Nema sumnje da je ovaj stav odabran i ispravan, jer ga podupiru jasni šerijatski tekstovi, ciljevi Šerijata i njegova opća pravila.
Neki savremeni učenjaci smatraju da je uopćeno dozvoljena hirurška sterilizacija , i dokazuju svoje mišljenje sljedećim dokazima:

Prvi: čuvanje sposobnosti poroda nije nešto što je vadžib u Šerijata, niti je od bračnih prava supružnika, te prema tome nema smetnje da se izvrši operacija hirurške sterilizacije.
Komentar: dokazi sa kojima dokazuje većina učenjaka zabranu su dovoljno snažni da se iz njih razumije zabrana ove operacije.

Drugi: kijas na dozvolu ostavljanja braka, tj. kao što je dozvoljeno da se čovjek ne ženi, tako isto je dozvoljena upotreba sredstava i metoda sa kojima se trajno sprečava porod.
Komentar: kijas dozvoljena braka na hiruršku sterilizaciju je neispravan, jer sterilizacija sadrži onesposobljavanje genitalnih organa ili njihove funkcije za razliku od samog ostavljanja braka.

Treći: kijas na dozvolu ‘azla (izbacivanje sjemena van maternice prilikom spolnog odnosa), tj. kao što je dozvoljeno vršiti ‘azl tako isto je dozvoljena hirirška sterilizacija.
Komentar: takođe, ovaj kijas je nevalidan jer činjenje ‘azla ne predstavlja trajno gubljenje sposobnosti poroda, niti se njime onesposobljava funkcija genitalnih organa, za razliku od hirurške sterilizacije .

Takođe je došlo u studiji “Muberirati et-t'akimil-muekkati ved-daimi” da je od opravdanja trajne hirurške sterilizacije i to što žene koje se porode pet ili više puta budu izložene velikim zdravstvenim opasnostima i problemima ako bi ponovo ostale trudne.

Odgovor na ovo je da zdravstvene opasnosti kojima se izlažu te žene zbog mnoštva porođaja su manje od onih kojima se izlažu vršenjem hirurške sterilizacije.

Hirurška sterilizacija zbog bolesti muškarca ili žene

U prethodnom poglavlju je pojašnjeno uz argumente da je osnov u hirurškoj sterilizaciji zabrana, a u ovom poglavlju biće govora o izuzetku iz tog osnova a to je postojanje bolesti.

Naime, vađenje testisa se upotrebljava kao sredstvo za liječenje raka prostate, a vađenje jajnika ili maternice kao metod liječenja raka jajnika ili maternice .

Upitana je Stalna komisija za fetve u Saudiji o ženi koja je zbog stalnih trudnoća i porođaja dobijala bolesti koje su je pratile cijelog bračnog života što je rezultiralo pojavljivanjem rana na jeziku i desnama zbog čega nije mogla jesti čak po sedam dana. Pa su joj predložili medicinski stručnjaci da izvrši operaciju vađenja maternice. Komisija je odgovorila da ako je stanje zaista tako kako je ona opisala da nema smetnje da izvrši tu operaciju s tim da ako postoji neki drugi vid sprečavanja trudnoće mimo vađenja maternice da je on preči da se uradi .

Takođe, Stalna komisija za fetve je dozvolila vezivanje jajnika ženi koja dobije zatrovanje krvi tokom trudnoće kao i dozvolu stalnog vezivanja sjemenovoda kod muškarca u slučaju da se izlaže opasnostima .

Hirurška sterilizacija zbog bojazni prenošenja nasljednih bolesti

Savremeni učenjaci i istraživači imaju podijeljeno mišljenje oko toga da li je dovoljno opravdanje za vršenje hirurške sterilizacije odluka ljekara da porod uzrokuje prenošenje opasnih nasljednih bolesti.

Prvo mišljenje: da je u ovoj situaciji dozvoljeno uraditi hiruršku sterilizaciju a neki čak smatraju da je to šerijatski potrebno. Ovo zastupa većina savremenih učenjaka i istraživača.

Komisija za fetve na El-Azharu je izdala fetvu u kojoj se zabranjuje upotreba lijekova u kojima se zastalno sprečava trudnoća osim u stanjima nužde poput toga da supružnici ili jedno od njih boluje od bolesti koja se prenosi na potomstvo (djecu i unučad) .

Zagovarači ovog mišljenja argumentiraju svoj stav sa mnoštvom dokaza od kojih su najbitniji sljedeći :

Prvi: iako ovo prekidanje rađanja u sebi sadrži djelimično umanjivanje poroda u Ummetu time što će neke porodice ostati bez potomstva ono u sebi sadrži otklanjanje veće štete u odnosi na korist koju donosi, a ta šteta se sastoji u rađanju potomstva sa neizlječivim bolestima, a šerijatsko pravilo glasi: “Otklanjanju štete se daje prednost nad pribavljanju koristi”.

Drugi: većina islamskih pravnika je dozvolila ženi da traži razvod braka zbog tjelesnih mahana kod muža poput gube i slično, a mudrost u tome je da se često ta bolest prenosi na bližnje ili daljnje potomstvo što je po njima dovoljan razlog za dozvolu poništenja braka među supružnicima.

Drugo mišljenje: zabrana vršenja hirurške sterilizacije zbog bojazni prenošenja bolesti na potomstvo. Ovaj stav je zauzela Stalna komisija za fetve u Saudiji pod vođstvom Bin Baza .
Upitana je Stalna komisija za fetve o ženi koja je rodila tri puta deformisano dijete pa je htjela da izvrši hiruršku sterilizaciju vezivanjem maternice kako ne bi više rađala. Bolnoca u kojoj je htjela izvesti operaciju je odbila da to uradi bez fetve učenjaka, pa je pitala Stalnu komisiju o tome. Odgovor je bio da joj nije dozvoljeno da izvrši stalnu sterilizaciju iz bojazni da ne rodi deformisano dijete, nego da joj je obaveza da se osloni na Uzvišenog Allaha i prisjeti riječi Uzvišenog: ” Na Zemlji nema nijednog živog bića, a da ga Allah ne hrani. On zna gdje će koje boraviti i gdje će sahranjeno biti. Sve to ima u jasnoj Knjizi” (Hud 6) .

Argumenti sa kojima podupiru svoj stav su sljedeći:

Prvi: nije dozvoljeno oslanjati se na ono što spomonju ljekari po ovom pitanju jer oni grade svoje odluke na pretpostavkama, a u nečemu poput ovog ne uzimaju se njihove riječi.

Drugi: rađanje deformisanog, gluhog ili nijemog djeteta spada u stvari gajba koje niko ne zna osim Allaha, subhanehu ve te'ala, te je vadžib osloniti se po ovom pitanju na Uzvišenog Allaha.

(Tekst je preuzet iz knjige “U islamu je odgovor” autora dr. Zijada Lajkića)

Ve billahi tevfik.

Dr. Zijad Ljakić

Preuzeto sa web stranice http://www.zijad-ljakic.com