Selam alejkum.
Čitao sam odgovor na jedno pitanje sa web stranice http://www.rijaset.ba (stranica od Islamske zajednice), gdje je postavljeno pitanje o rukovanju sa ženom strankinjom. Znam da je to zabranjeno, a i čovjek koji je odgovarao na pomenuto pitanje je stava da je to bolje izbjegavati. Ali, on je u odgovoru naveo da se čovjek može rukovati sa ženom ukoliko ona pruži prva ruku. Činom odbijanja u takvoj situaciji bi se, kako je odgovorio, izbjeglo pogrešno shvatanje tog čina – odbijanja rukovanja žene i muškarca. Je li ovo tumačenje ispravno?
Alejkumusselam.
Oko rukovanje muškarca sa ženom strankinjom (tj. kojoj on nije mahrem) prenešeno je mnogo jasnih i nedvosmislenih hadisa koji ukazuju na zabranu istog, od tih hadisa posebno se istuču sljedeća dva:
– Hadisu mutefekun alejhi (Buharija i Muslim) u kojem Aiša, radijallahu anha, kaže: “Tako mi Allaha, nikada nije dodirnula ruka Vjerovjesnika, sallallahu alehi ve sellem, ruku neke žene prilikom davanja prisege”.
– Hadis od M'akel ibn Jesara, radijallahu anhu, u kojem prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Da nečija glava od vas bude ubodena željeznom iglom bolje mu je nego da dodirne ženu koja mu nije dozvoljena”. Bilježi ga Taberanu u “Mu'adžemu Kebir”, a kaže Hejsemi u “Medžme'i-zevaid” (4/326): “Njegove ravije su ravije Sahiha”, takođe, Albani ga je ocijenio vjerodostojnim u “Silsileti Sahiha” (226) i “Sahihul-džami'i” (5040).
Postoji još mnogo drugih hadisa u kojima je došla zabrana dodirivanja žene, a koje je šejh Muhammeda Ahmeda Ismaila sabrao u svojoj knjizi “Edilletu tahrimi musafehatil-meretil-edžnebijje” (Argumenti zabrane rukovanja žene sa strancem).
I pored ovako jasnih hadisa dr. Jusuf El-Kardavi, kao jedan od vodećih zagovarača savremenog menhedža davanja olakšica, dokazuje da je dozvoljeno muškarcu da se rukuje sa ženom strankinjom sa mutešabih (nejasnim) hadisom kojeg bilježi Buharija od Enes ibn Malika, radijallahu anhu, u kojem on kaže: “Robinja od robinja Medine bi uzela za ruku Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pa bi sa njim otišla gdje ona hoće (da joj pomogne)”.
Dokazuju sa dijelom hadisa “ona bi uzela za ruku Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem” dozvolu rukovanja, a komentatori ovog hadisa kažu da se ovako u arapskom jeziku kaže kada se hoće reći da bi robinja tražila od njega pomoć a on bi joj se odazvao, a ne da ga je bukvalno uzela za ruku.
Zato kaže Ibn Hadžer u “Fethul-bari” (10/506) komentarišući ove riječi u hadisu: “Pod uzimanjem za ruku se misli na to da je išao sa njom, to jest da je bio blag i htio je saslušati, a ovo u sebi sadrži mnoge vrste naglašenog opisivanja njegove skromnosti”.
Drugi dio učenjaka kaže da ako bi uzeli vanjsko značenje hadisa da se to odnosi na vrijeme prije nego što je došla zabrana rukovanja muškarca sa ženom strankinjom.
U svakom slučaju hadis je spomenut u kontekstu opisivanja skromnosti Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a ne da govori o propisu dodirivanja muškarca žene i obrnuto, te se zbog toga ovaj hadis svrstava u mutešabih (nejasne) hadise sa strane dodirivanja žene strankinje. A da ne govorimo o njegovoj oprečnosti sa jasnim hadisima po ovom pitanju.
Prema tome, njegovo tumačenje da je u osnovi bolje izbjegavati rukovanje i dozvola rukovanja sa ženom ako ona prva pruži ruku je potpuno pogrešno. Jer gore spomenuti hadisi ukazuju da je zabranjeno rukovati se sa ženom strankinjom (onom kojoj muškarac nije mahrem) a ne da bolje izbjegavati, jer riječi “bolje izbjegavati” znače da je u osnovi dozvoljeno što je oprečno hadisima.
A pravdanje dozvole rukovanja sa ženom ako ona prva pruži ruku izbjegavanjem da ne bi ona pogrešno shvatila taj čin je apsolutno neprihvatljivo, jer time se mogu pravdati svi drugi harami, poput ljubljenja u obraz sa ženom strankinjom prilikom upoznavanja, susreta ili čestitanja, osamljivanja sa ženom strankinjom a što je zabranjeno po idžamau učenjaka, i mnogi mnogi drugi jasni i nedvosmisleni harami.
Sa druge strane, pogrešno shvatanje nekog propisa od strane onih koji ih ne poznaju se ne liječi činjenjem harama nego pojašnajavanjem tog propisa.
Ve billahi tevfik.
Na pitanje odgovorio dr. Zijad Ljakić – zijad-ljakic.com