Esselamu alejkum
Zanima me vjerovanje sufija. S obzirom da poznajem jednog imama koji posjećuje tekiju, i nosi neki prsten (svakim danom sve više dzematlija odlazi sa njim u tekiju, a po nekim snimcima koje sa vidjela, nešto pjevaju uz instrumente)
Halalite na opširnom pitanju. Allah Vas nagradio.
Bismillahir-rahmanir-rahim
Nisu sve sufije iste akide(istog ubjeđenja) i teško je reći koje akide je dotični imam.
Sufija na našim prostorima ima više skupina, tarikata, i svi imaju različitu akidu, izvori na bosanskom jeziku spominju da u BiH (sandžaku) postoji sedam sufijskih tarikata, (u poslednje vrijeme pojavili su se novi tarikati o kojima se malo zna), zato ću u nastavku spomenuti te tarikate:
Mevlevije
Ovaj tarikat pripisuje se pjesniku Dželaluddinu Rumiju koji je umro u Konji 672. h. On je autor Mesnevije koja je pisana na perzijskom jeziku, i u kojoj se nalazi 25700 bejtova (stihova) podijeljenih u šest dijelova. To je veoma poznat sufijski red čiji je centar bio u turskom gradu Konji.
Kabur Dželaluddina Rumija posjećuje se svake godine. Karavana sastavljena od nekoliko autobusa kreće svake godine iz Travnika prema Rumijevom kaburu.
Nakšibendije
Ovaj red pripisuje se Muhammedu b. Muhammedu Behauddinu el-Buhariju en-Nakšibendiju koji je umro 791 h. u 74. godini života.
Ovaj red ima svoj tihi zikr i oni ne smatraju da se treba činiti džematski zikr. Historijski izvori kazuju da su se nakšibendije u Bosni pojavile u 15. stoljeću, u 9. hidžretskom.
Halvetije
Ovaj red pripisuje se šejhu Ebu Abdullahu Siradžuddinu Omeru Halvetiju, koji je umro 800 h/1397.
Bili su mnogo zastupljeni u Osmanskoj carevini kao i u samoj Bosni, jer je tom redu pripadao i poznati vojskovođa Gazi Husrev-beg, koji je sagradio prvu tekiju koja je pripadala ovom tarikatu, pored medrese u Sarajevu, godine 937. h/1531.
Kaderije
Ovaj tarikat pripisuje se šejhu Abdulkadiru el-Džejlaniju, koji je umro 561. hidžretske godine.
Bektašije
Ovaj red pripisuje se hadži Bektašu i smatra se skupinom koja ima više različitih vjerovanja, od onih paganskih vezanih za azijske narode koji su ušli u islam, Anadoliju i Balkan, te neka kršćanska uvjerenja. Ovaj tarikat bio je predvodnik svih onih sufijskih grupacija koje su izašle van okvira islamskih principa.
Rifaije
Ovaj red pripisuje se šejhu Ahmedu Rifaiju (578. h/1182. g) i oko njega okupili su se siromašni muridi i njegova učenja širila su se među njima.
Hamzevije
To je red koji se pojavio u Bosni, a njegov osnivač je Hamza Bali Bošnjak koji vodi porijeklo iz Zvornika.
Hamzevije su imale pomiješana uvjerenja (vjeru) koja su se sastojala od nekih kršćanskih (bogumilskih) vjerovanja, kao i od nekih islamskih.
Također, oni su imali vjerovanje u vahdetul-vudžud (transcendentno jedinstvo bića) i veoma jasno su ga promovirali.
Šazilije
Šazilije su novi tarikat koji se pojavio u Bosni prije otprilike deset godina. Predstavnik ovog tarikata je hafiz Edin Dedić, profesor Kiraeta u Behrem-begovoj medresi u Tuzli.
Neka od vjerovanja sufija
Što se tiče njihovog uticaja na muslimane Bosne, sa sigurnošću se može reći da su sufije bile glavni uzrok pojave novotarija i raznih negativnih učenja među muslimanima na našim prostorima, još od perioda kada su prihvatili islam, pa do danas.
Sufijski šejhovi se među svojim sljedbenicima i muridima prikazuju kao svete ličnosti, tako da murid samo svoga šejha slijedi i znanje ne uzima osim ako ono nije došlo putem njega, odbijajući tako sve što neko drugi, mimo šejha kaže.
Glavni izvori vjere kod sufija su: Kešf, Zevk i san šejhova.
Kešf je spoznaja skrivenih značenja i istina putem otkrovenja. El-Džurdžani, Et-Ta'rifat, str. 184.
Zevk je duševno prihvatanje tajnovitih i skrivenih čistota, kerameta i drugih nadnaravnih dešavanja. Mu'džemu mustalahatis-sufijje, str. 104.
Samo šejhovi mogu postići stepen kešfa i zevka, na ovakav način izmišljaju raznorazne priče, koje su se navodno desile opet nekim šejhovima, a sve s ciljem da se prikaže muridima da njihovi šejhovi nisu obični ljudi, te da se trebaju bezpogovora slušati.
Što se tiče kešfa i zevka, nema sumnje kod onog koji ima i najmanje znanja o islamu i njegovim propisima da su kešf i zevk neistina, batil, dalalet, stranputica, nešto ništavno i nelegitimno.
Na takav način se poništavaju propisi i principi vjere koje je Uzvišeni Allah dostavio putem Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
Na ovakvo pristupanje vjeri odgovorio je bosanski alim Hasan Kafija Pruščak, kada je kazao: „Ruhbani (duhovnjaci), a radi se, ustvari, o neznalicama među sufijama, suprotstavili su se imanskim istinama i šerijatu, dajući prednost zevku (duševnom iskustvu), neutemeljenim razmišljanjima i kešfu (šejtanskim otkrovenjima koja sadrže vjeru koja nije dozvoljena i propisana od Allaha), te poništavanje vjere propisane putem Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
Jedni kažu: ‘Kada se desi da su šerijat i politika u koliziji, dajemo prednost politici.’
Drugi kažu: ‘Ako se razum suprotstavlja Kur'anu i Sunnetu dajemo prednost razumu.
Oni koji se pozivaju na zevk kažu: ‘Kada se desi da su otkrovenje (kešf) i duhovna iskustva (zevk) u koliziji sa onim na šta šerijat upućuje, dajemo prednost kešfu i zevku.’
Molimo Allaha da nas sačuva neznalica, a možemo se sačuvati samo ako nas On sačuva.“ Nurul-jekin fi usulid-din, str. 153.
Na ovakva razmišljanja odgovorio je i profesor Husejin Đozo, kazavši: „Ovdje se ne bismo mogli nikako složiti sa tesavufom u tome da se istine i spoznaje, pa i istine i spoznaje o Bogu, mogu doživjeti putem kešfa, neposrednog saznanja, nadahnuća (ilmi ledun).
Iako u čitavoj povijesti tesavufa nije ostvareno nikakvo otkriće niti bilo kakav uspjeh, predstavnici tesavufa uporno su tvrdili o mogućnostima kešfa i kerameta (čuda).
Upravo, u trenutku kada se najviše pričalo o kešfu, kerametima, čudima pojedinih derviša i šejhova čak oživljavanje mrtvih, islamski svijet je prolazio kroz najteže situacije i najbolnija iskušenja.
Zar mongolsko-tatarske krvave najezde, križarski i pohodi Evrope, kasnije kolonijalističko porobljavanje i izrabljivanje, pa najzad izraelska agresija, nisu bile najbolje prilike da kešf i keramet pokažu svoju vrijednost i potvrde svoju mogućnost.
Ništa od toga nije bilo. Ostale su tu i tamo u pojedinim naučnim djelima zabilježene izmišljene i lažne priče o tobožnjim čudima i kešfu koje se i danas prepričavaju u primitivnim sredinama.“ Islam u vremenu, 153.
Ovdje ću spomenuti samo neka od pogrešnih uvjerenja sufija, počevši od najekstremnijih uvjerenja:
Poziv u vahdetul-vudžud (transcendentno jedinstvo bića).
Neke sufije misle da sve što postoji da, ustvari, predstavlja Allaha i da Tvorac i stvorenje nisu odvojeni, da su stvorenja ustvari Allah, te da ništa mimo Njega ne postoji.
Šejh Abdullah Bošnjak (sufija) veli: „Također, On (Allah) se pojavljuje u svakom dijelu svijeta koji postoji i to onoliko koliko to traži stvarnost toga što postoji, tj. On se pojavljuje u svemu što postoji onoliko koliko je to što postoji spremno da ga prihvati…“ Tedžellijat araisn-nusus, str. 312.
Posebna pažnja za turbetima, kaburovima dobrih ljudi, gradnja kubbeta na kaburovima, obavljanje namaza kod njih i prema njima, određivanje posebnih ljudi koji se o njima brinu, te određivanje posebnog vremena kada se njima kolju kurbani, i sl.
Današnja situacija svjedoči da postoje mnoge manifestacije vezane za kaburove (npr. pohod na hadžet), turbeta i dovišta. Kod većine dovišta nalaze se turbeta pojedinih sufijskih šejhova.
Mnogi postupci koji se čine kod turbeta i kabura smatraju se djelima koja izvode iz vjere.
Profesor Husein Đozo obožavanje šejhova i turbeta poredi sa obožavanjem Lata i Uzata (božanstva predislamskih arapa), pa kaže: „Nije ni malo važno što se ti idoli ne zovu Lat, Uzat itd. i što se zovu mezar, turbe, šejh, muršid, zapis, hamajlija itd. Ipak su to idoli, jer se od njih traži pomoć ili u najmanju ruku posredništvo.“ Islam i vrijeme, str. 150.
Mnoge sufije obožavaju svoje šejhove, upućuju im dove umjesto Allahu i traže od njih ono što se traži samo od Allaha.
Kažu da srca murida nisu čista i zbog toga nemogu se direktno obraćati Allahu.
Što se tiče zikrova, mnogi od njih u sebi sadrže kufr i širk, u knjizi El-ezkaru vel-evradu spominju se zikrovi koje je autor nazvao „vahdetski ezkari“ a to su zikrovi koji ukazuju na ittihad i vahdetul-vudžud (panteizam).
Ittihad označava sjedinjavanje dvije stvari do te mjere da postanu jedno. Pogledati: El-Džurdžani, Et-Ta'rifat, str. 9.
Novotari ovim misle na sjedinjavanje Allaha i pojedinih stvorenja, tako da postanu jedno biće.
Vahdetul-vudžud označava da je postojanje Tvorca ustvari postojanje stvorenja. Zehebi, El-Arš, 1/89.
Vahdetul-vudžud kod novotara predstavlja jedinstvo postojanja, tj. da su Allah i svemir (svijet) jedno te isto.
Primjeri njihovog zikra:
la nefse ve la vudžude ve la mevdžude illallah:
Nema ništa, ničega i nikoga osim Allaha.
La zate ve la subute ve la mesbute Illellah, illellah, illellah (33 puta).
Nema bića … osim Allaha osim Allaha osim Allaha (33puta).
Allah Allah Huvallah Muhammed zatullah, Allah Allah Huvallah Muhammed ajnullah.
Allah Allah On je Allah Muhamed je Allahovo biće, Allah Allah On je Allah Muhamed je isto što i Allah. El-Ezkaru vel-evradu, str. 215.
Zato treba maksimalno izbjegavati druženje sa sufijama i treba izbjegavati klanjati za njima.
Što se tiče ostalih stvari iz akide, uglavnom su neispravne i preuzeli su ih od nekih drugih sekti, poput Maturidija i Ešarija ili Džehmija.
Napomena: Nisu sve sufije na istom stepenu vjerovanja, akide, niti koriste iste zikrove, ali svi njihovi zikrovi su novotarski i zato je zabranjeno učestvovati sa njima u njihovim zikrovima.
A Allah najbolje zna.
Mr. Jakub Alagić
Preuzeto sa whatsapp grupe Delil Akida
https://chat.whatsapp.com/DkGFQhWAyS9IdZMmBx1xeG